Trong nhiều năm, đột quỵ thường được xem là căn bệnh của người cao tuổi. Tuy nhiên, các số liệu y tế gần đây lại cho thấy một thực tế đáng lo ngại: ngày càng nhiều người trẻ, thậm chí ở độ tuổi 20 – 30, cũng có nguy cơ và đã từng bị đột quỵ. Vậy vì sao căn bệnh này lại có xu hướng “trẻ hóa”? Người trẻ cần làm gì để bảo vệ sức khỏe não bộ của mình?

1. Thực trạng đáng báo động

Theo thống kê y tế toàn cầu, tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ (dưới 45 tuổi) đang gia tăng trong 10 năm trở lại đây. Ở Việt Nam, nhiều bệnh viện lớn ghi nhận số ca nhập viện vì đột quỵ ở lứa tuổi thanh niên và trung niên chiếm tới 15 – 20% tổng số ca.

Điều đáng chú ý, nhiều trường hợp đột quỵ xảy ra với người trẻ vốn được cho là “khỏe mạnh”, không có tiền sử bệnh lý rõ ràng. Sự chủ quan, lối sống thiếu khoa học và áp lực xã hội hiện đại đang góp phần khiến đột quỵ trở thành nỗi lo chung, không còn giới hạn ở người cao tuổi.

2. Nguyên nhân khiến đột quỵ ở người trẻ gia tăng

• Lối sống thiếu lành mạnh

Hút thuốc lá, uống rượu bia thường xuyên: Nicotine và cồn làm tăng huyết áp, tổn thương thành mạch, dễ hình thành cục máu đông.

Ăn uống mất cân đối: Thức ăn nhanh, nhiều dầu mỡ, muối, đường… khiến mỡ máu tăng cao, thúc đẩy xơ vữa động mạch.

Ít vận động: Thói quen ngồi nhiều trước máy tính, ít tập thể dục khiến tuần hoàn máu kém, tim mạch và não bộ suy giảm chức năng.

• Căng thẳng và áp lực công việc

Người trẻ ngày nay thường chịu áp lực lớn từ học tập, công việc, tài chính… Tình trạng stress kéo dài làm cơ thể tăng tiết hormone cortisol, gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim – những yếu tố nguy cơ trực tiếp của đột quỵ.

• Bệnh lý nền không được kiểm soát

Ngày càng nhiều người trẻ mắc tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, béo phì nhưng lại chủ quan, không kiểm tra sức khỏe định kỳ. Những bệnh này âm thầm hủy hoại mạch máu não và tim, đến khi phát hiện thì đã muộn.

• Ảnh hưởng của Covid-19

Sau đại dịch Covid-19, nhiều nghiên cứu ghi nhận tình trạng huyết khối, viêm mạch, rối loạn đông máu có thể kéo dài nhiều tháng. Đây cũng là nguyên nhân khiến tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ sau Covid-19 gia tăng.

• Di truyền và bất thường bẩm sinh

Một số người trẻ có yếu tố bẩm sinh như dị dạng mạch máu não, bệnh tim bẩm sinh, rối loạn đông máu di truyền… cũng có nguy cơ cao bị đột quỵ.

3. Hậu quả khi người trẻ bị đột quỵ

Khác với người lớn tuổi, khi người trẻ bị đột quỵ, tác động xã hội và gia đình thường nặng nề hơn:

Mất khả năng lao động trong độ tuổi sung sức nhất.

Tàn phế kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng sống lâu dài.

Gánh nặng tâm lý, tài chính cho bản thân và gia đình.

Một nghiên cứu chỉ ra rằng, hơn 30% người trẻ bị đột quỵ không thể quay lại công việc cũ, thậm chí mất khả năng tự chăm sóc bản thân. Đây là lời cảnh tỉnh mạnh mẽ cho những ai còn nghĩ đột quỵ là “bệnh của người già”.

4. Làm sao để phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ?

Khám sức khỏe định kỳ: Ít nhất 1 lần/năm để tầm soát huyết áp, mỡ máu, tiểu đường, tim mạch và não bộ.

Xây dựng lối sống lành mạnh: Ăn nhiều rau xanh, cá, ngũ cốc nguyên hạt; hạn chế đồ chiên rán, nước ngọt; ngủ đủ giấc.

Tập thể dục thường xuyên: Chỉ cần đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe hoặc yoga 30 phút/ngày cũng giúp giảm nguy cơ đột quỵ.

Kiểm soát căng thẳng: Thiền, hít thở sâu, hoặc dành thời gian cho sở thích cá nhân để giảm stress.

Nói không với thuốc lá và hạn chế rượu bia.

Nhận biết sớm dấu hiệu đột quỵ: Gồm méo miệng, yếu liệt tay chân, nói khó… Khi xuất hiện cần gọi cấp cứu ngay, không tự ý điều trị tại nhà.

5. Giải pháp tầm soát sớm tại Sakura

Tại Phòng khám Nhật Bản Sakura, chương trình Tầm soát đột quỵ được thực hiện theo chuẩn Nhật Bản với:

Hệ thống chụp cộng hưởng từ (MRI) não – mạch não hiện đại, giúp phát hiện bất thường vi mạch máu não từ giai đoạn sớm.

Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thần kinh, tim mạch giàu kinh nghiệm.

Phác đồ cá nhân hóa: dựa trên tuổi, lối sống và bệnh lý nền của từng người.

Phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ chính là chìa khóa để ngăn chặn biến cố nguy hiểm, đặc biệt ở người trẻ – những người còn nhiều ước mơ, trách nhiệm và tương lai phía trước.

Kết luận: Đột quỵ không còn là “căn bệnh của tuổi già”. Người trẻ ngày nay đối mặt với nhiều nguy cơ hơn bao giờ hết, từ lối sống, căng thẳng đến bệnh lý nền. Chủ động tầm soát, duy trì lối sống khoa học và lắng nghe cơ thể chính là cách tốt nhất để bảo vệ não bộ và tương lai của bạn.