Đột quỵ (tai biến mạch máu não) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn cầu. Theo Tổ chức Đột quỵ Thế giới, mỗi năm có khoảng 15 triệu người bị đột quỵ, trong đó 5 triệu người tử vong và 5 triệu người phải đối mặt với những di chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống.

Việc nhận biết sớm các dấu hiệu của đột quỵ và đưa người bệnh đến bệnh viện kịp thời có thể giúp giảm thiểu tổn thương não và tăng cơ hội phục hồi.

1. Dấu hiệu nhận biết đột quỵ

Biểu hiện của đột quỵ thường xuất hiện đột ngột và dễ nhận biết. Một số dấu hiệu phổ biến bao gồm:
• Méo miệng: Một bên mặt có thể bị xệ xuống, khó cử động, khi cười không đều.
• Yếu hoặc liệt tay, chân: Người bệnh có thể cảm thấy tay hoặc chân yếu, không thể nâng lên hoặc cầm nắm chắc chắn.
• Nói khó hoặc không hiểu lời nói: Người bị đột quỵ có thể nói lắp, không nói rõ ràng hoặc không hiểu người khác đang nói gì.
• Đau đầu dữ dội: Cơn đau đầu đột ngột, không rõ nguyên nhân, có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn.
• Chóng mặt, mất thăng bằng: Đột ngột mất kiểm soát, không thể đi lại vững vàng, có thể kèm theo nhìn mờ hoặc mất thị lực một bên mắt.

2. Quy tắc FAST – Nhận diện đột quỵ nhanh chóng

Theo Hiệp hội Đột quỵ Hoa Kỳ, quy tắc FAST giúp nhận biết sớm đột quỵ và đưa ra hành động kịp thời:
• F (Face – Khuôn mặt): Quan sát xem mặt có bị xệ một bên không.
• A (Arm – Cánh tay): Kiểm tra xem người bệnh có thể nâng cả hai tay lên không, hay một bên bị yếu.
• S (Speech – Lời nói): Kiểm tra xem người bệnh có thể nói rõ ràng hay không, có bị nói lắp hoặc không hiểu lời người khác nói không.
• T (Time – Thời gian): Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy gọi cấp cứu ngay lập tức.

Thời gian là yếu tố quyết định trong điều trị đột quỵ. Người bệnh cần được đưa đến bệnh viện trong “giờ vàng” (3-4,5 giờ đầu) để được can thiệp kịp thời, giúp giảm nguy cơ tử vong và hạn chế di chứng.

3. Cách phòng ngừa đột quỵ

Đột quỵ có thể được phòng tránh bằng cách duy trì lối sống lành mạnh:
✔ Kiểm soát huyết áp: Huyết áp cao là nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ. Hãy kiểm tra huyết áp thường xuyên và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

✔ Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, đường và muối. Tăng cường rau xanh, trái cây và các thực phẩm giàu omega-3.
✔ Vận động thường xuyên: Luyện tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày để duy trì cân nặng hợp lý và tăng cường sức khỏe tim mạch.
✔ Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia: Hút thuốc và uống rượu là yếu tố làm tăng nguy cơ đột quỵ.
✔ Kiểm soát các bệnh lý nền: Nếu bạn mắc tiểu đường, tim mạch, rối loạn mỡ máu, cần thăm khám định kỳ và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.

Hãy lắng nghe cơ thể và chú ý đến các dấu hiệu cảnh báo để bảo vệ sức khỏe cho chính mình và những người thân yêu!