Lối sống Nhật Bản và tỷ lệ đột quỵ thấp – điều gì tạo nên khác biệt?

Dù có dân số già thuộc hàng cao nhất thế giới, Nhật Bản vẫn giữ được tỷ lệ đột quỵ và bệnh tim mạch thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia phát triển. Không phải ngẫu nhiên mà tuổi thọ trung bình của người Nhật luôn dẫn đầu toàn cầu. Bí quyết nằm ở chính lối sống và thói quen sinh hoạt hàng ngày của họ.

1. Thói quen ăn uống truyền thống – ăn ít, chọn kỹ
Người Nhật nổi tiếng với chế độ ăn giàu rau xanh, cá, rong biển, đậu phụ, gạo lứt và trà xanh. Những đặc điểm nổi bật:

Ít dầu mỡ, hạn chế thực phẩm chiên rán

Ưu tiên cá hơn thịt đỏ, giảm cholesterol xấu

Giảm muối trong nấu ăn, nhưng vẫn giữ vị ngon nhờ nước dùng dashi tự nhiên

Khẩu phần nhỏ, giúp kiểm soát cân nặng hiệu quả

Ăn chậm, thưởng thức từng miếng – một thói quen giúp kiểm soát lượng thức ăn đưa vào cơ thể

Chế độ ăn của người Nhật tương đồng với nguyên tắc của chế độ DASH – vốn đã được khoa học chứng minh giúp giảm huyết áp, ổn định mỡ máu và phòng ngừa đột quỵ.

2. Vận động đều đặn – không cần gym, chỉ cần đi bộ
Thay vì lệ thuộc vào xe cá nhân, người Nhật di chuyển nhiều bằng tàu điện và đi bộ. Đi làm, đi học, đi chợ đều gắn liền với những bước chân. Ngoài ra:

Thói quen leo cầu thang, đạp xe đạp được duy trì mọi lứa tuổi

Trẻ em Nhật được rèn luyện vận động từ nhỏ qua giáo dục thể chất

Người lớn tuổi tích cực tập dưỡng sinh, khí công hoặc bơi lội nhẹ nhàng

Chính việc vận động tự nhiên trong sinh hoạt hàng ngày giúp họ duy trì huyết áp ổn định, hạn chế béo bụng – yếu tố nguy cơ lớn dẫn đến đột quỵ.

3. Kiểm soát stress bằng thiền, tắm onsen và sự tối giản
Người Nhật đối mặt với áp lực công việc lớn, nhưng họ có những cách riêng để giảm stress và cân bằng cảm xúc, điển hình:

Thiền, trà đạo, viết thư pháp – giúp thư giãn và làm chậm nhịp sống

Tắm onsen (suối nước nóng) – không chỉ giúp thải độc, thư giãn cơ thể mà còn được xem là một liệu pháp hỗ trợ tim mạch

Triết lý sống tối giản (Ikigai, Wabi-sabi) – đề cao sự cân bằng, hài hòa và biết đủ

Căng thẳng kéo dài là một trong những “kẻ thầm lặng” gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim – từ đó làm tăng nguy cơ đột quỵ. Việc duy trì tinh thần tích cực giúp người Nhật giảm rủi ro này một cách tự nhiên.

4. Chủ động tầm soát sức khỏe định kỳ
Tại Nhật Bản, chương trình Ningen Dock – gói kiểm tra sức khỏe toàn diện – là một phần trong văn hóa chăm sóc bản thân. Người Nhật không đợi có bệnh mới đi khám. Họ kiểm tra:

Huyết áp

Chỉ số mỡ máu, đường huyết

Hình ảnh não (MRI, CT) để phát hiện sớm nguy cơ đột quỵ

Tình trạng mạch máu, tim mạch

Chính sự chủ động này giúp phát hiện sớm và điều chỉnh kịp thời những yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, rối loạn lipid máu.

5. Tỷ lệ hút thuốc giảm, rượu uống có kiểm soát
Dù Nhật Bản từng có tỷ lệ hút thuốc cao, nhưng các chiến dịch y tế cộng đồng và nhận thức thay đổi khiến tỷ lệ này đang giảm mạnh, đặc biệt ở giới trẻ. Bên cạnh đó:

Người Nhật uống rượu trong giới hạn, thường vào dịp xã giao

Hiếm khi có tình trạng say xỉn, uống không kiểm soát như ở một số quốc gia khác

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ về hành vi là một bước quan trọng giúp giảm đáng kể tỷ lệ đột quỵ.

Kết luận
Không có “bí quyết thần kỳ” nào giúp giảm đột quỵ, nhưng người Nhật cho chúng ta thấy rằng: chính những điều nhỏ trong lối sống hằng ngày – từ bữa ăn, giấc ngủ, đi bộ, tắm nước nóng đến kiểm tra sức khỏe định kỳ – đều góp phần tạo nên một nền tảng sức khỏe vững chắc.

Tại Phòng khám Nhật Bản Sakura, chúng tôi mang tinh thần y học Nhật Bản vào dịch vụ chăm sóc sức khỏe, đặc biệt là tầm soát sớm đột quỵ, tim mạch và bệnh mạn tính. Chủ động hôm nay – để an yên dài lâu!