Có 3 loại đột quỵ phổ biến là: đột quỵ do thiếu máu cục bộ, đột quỵ do xuất huyết não và đột quỵ nhỏ (thiếu máu não thoáng qua). Mỗi loại đột quỵ này diễn ra bởi nguyên nhân khác nhau tuy nhiên mức độ nguy hiểm thì đều rất đáng sợ. Vậy làm sao để phân biệt các loại đột quỵ và đâu là loại đột quỵ đáng lo nhất?

1. Tìm hiểu về loại đột quỵ do thiếu máu cục bộ

1.1. Nguyên nhân gây đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Đột quỵ thiếu máu cục bộ hay đột quỵ nhồi máu não là tình trạng bệnh đặc trưng bởi một cục máu đông chặn sự lưu thông của máu đến não. Tình trạng thiếu máu cục bộ ở não sẽ khiến các tế bào não chết do thiếu oxy và dưỡng chất, theo đó mất đi các chức năng thần kinh tương ứng và xuất hiện các biểu hiện đột quỵ trên lâm sàng.

Theo như cách phân loại các dạng tai biến mạch máu não do thiếu máu não cục bộ thì nguyên nhân dẫn đến bệnh là do huyết khối não và tắc mạch máu não. Nghĩa là một số cục máu đông hình thành bên trong mạch máu và ngăn chặn lưu lượng máu trong não. Ngoài ra cũng có một số nguyên nhân khác như: 

• Huyết áp cao, tiểu đường, béo phì, rối loạn lipid máu, bệnh rung nhĩ, rối loạn đông máu
• Sử dụng thuốc lá, rượu bia, chế độ ăn không lành mạnh, lười vận động
• Tiền sử gia đình đã từng có người mắc đột quỵ…

1.2. Nhận biết đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Các triệu chứng của đột quỵ do thiếu máu cục bộ có thể sẽ khác nhau về mức độ nghiêm trọng bởi nó còn phụ thuộc vào vùng não và mức độ bị tổn thương ở người bệnh.

Triệu chứng của đột quỵ do thiếu máu cục bộ do tắc mạch có thể biểu hiện tối đa chỉ sau vài phút khởi bệnh. Trong khi đó tai biến mạch máu não do thiếu máu cục bộ do huyết khối thường biểu hiện chậm hơn, có thể giao động trong khoảng 24 đến 48 giờ.

Các triệu chứng chung người bệnh có thể gặp đó là:

• Đột ngột yếu, tê bì chân, tay hoặc một bên cơ thể, khó khăn trong quá trình di chuyển và cử động
• Mất thăng bằng, mất khả năng phối hợp cơ thể
• Mất thị lực hoặc nhìn mờ đột ngột
• Buồn nôn, nôn, môi lưỡi tê cứng, chóng mặt, hoa mắt, đột nhiên đầu óc bị lú lẫn…

2. Đột quỵ nhỏ (thiếu máu não thoáng qua) nhưng không thể xem thường

Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA – transient ischemic attack) hay còn gọi là cơn tai biến mạch máu não thoáng qua, có biểu hiện triệu chứng tương tự như một cơn đột quỵ não nhưng chưa gây ra các tổn thương phá hủy não. 

Cơn thiếu máu não thoáng qua xảy ra khi một động mạch não bị bít lại hay bị nghẽn lại sau đó lại tự tái thông. Hiện tượng này cũng có thể xảy ra khi một cục máu đông gây bít tắc sau đó lại di chuyển đi xa chỗ khác. Trong đột quỵ cấp, các triệu chứng đột quỵ sẽ kéo dài, còn trong cơn thiếu máu não thoáng qua, các triệu chứng mất đi một cách nhanh chóng.

Các biểu hiện của cơn thiếu máu não thoáng qua giống như các biểu hiện của một đột quỵ não cấp và có thể bao gồm các triệu chứng sau đây:

• Yếu hoặc tê bì tay, lưỡi, má, cằm, mặt, cánh tay hay chân
• Khó nói một cách bình thường
• Nhìn không rõ (1 hoặc cả 2 mắt)

Về cơ bản, loại đột quỵ này không có tổn thương phá hủy não vĩnh viễn như loại đột quỵ não cấp. Do biểu hiện triệu chứng ban đầu là giống nhau hoàn toàn nên rất khó để suy luận ra bệnh nhân bị cơn thiếu máu não thoáng qua hay là đột quỵ não cấp.

3. Đột quỵ do xuất huyết não – loại đột quỵ nguy hiểm nhất

Đột quỵ xuất huyết não vô cùng nguy hiểm, có nguy cơ gây tử vong cao nhất trong các loại đột quỵ. Nhiều người bị đột quỵ xuất huyết não không thể sống sót qua qua 2 ngày kể từ khi cơn đột quỵ khởi phát, và những người sống sót thì khả năng phục hồi cũng rất chậm.

3.1. Nguyên nhân gây ra đột quỵ xuất huyết não

Đột quỵ xuất huyết não xảy ra khi mạch máu não bị vỡ, máu đột ngột xâm lấn vào làm tổn thương não.

Đột quỵ xuất huyết não có thể chia làm 2 loại, tùy thuộc vào vị trí chảy máu:

• Xuất huyết nội sọ: Là tình trạng xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ. Các yếu tố nguy cơ của loại đột quỵ này bao gồm huyết áp cao, uống rượu và sử dụng chất kích thích. Trong một số trường hợp xuất huyết nội sọ có thể xảy ra do dị tật động mạch bị rò rỉ. Khi huyết áp tăng cao, dị tật động mạch bị kéo giãn và có thể vỡ ra, dẫn đến đột quỵ xuất huyết não.
• Xuất huyết dưới nhện: Là tình trạng xảy ra khi mạch máu trên bề mặt não bị vỡ. Máu lấp đầy một phần không gian giữa não và hộp sọ rồi trộn lẫn với dịch não tủy. Khi máu chảy vào dịch não tủy sẽ làm tăng áp lực lên não và gây ra đau đầu dữ dội.

3.2. Nhận biết đột quỵ do xuất huyết não

Các triệu chứng của đột quỵ xuất huyết não thường khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân gây ra.

Với xuất huyết nội sọ, các triệu chứng hầu như sẽ xảy ra khi bệnh nhân vẫn đang tỉnh táo, khởi phát đột ngột và chuyển biến xấu trong khoảng 30 – 90 phút. Những triệu chứng phổ biến nhất là:

• Đột ngột yếu đi, thậm chí liệt bất kỳ bộ phận nào của cơ thể
• Mất khả năng nói
• Mất khả năng kiểm soát chuyển động của mắt
• Nôn, đi lại khó khăn, thở không đều, choáng váng, hôn mê

Với xuất huyết dưới nhện, các triệu chứng có thể là:

• Đột ngột đau đầu dữ dội, buồn nôn, ói mửa.
• Mất ý thức
• Không thể nhìn vào ánh sáng
• Cứng cổ, chóng mặt, nhầm lẫn, mất ý thức
• Co giật

4. Kết luận

Trên đây là một số dấu hiệu đã được chắt lọc một cách kỹ lưỡng để giúp phân biệt các loại đột quỵ, từ đó đánh giá được tình trạng nguy hiểm của người bệnh để nhanh chóng có phương án xử lý tốt nhất. Bệnh nhân tuyệt đối không được chủ quan trước bất kỳ dấu hiệu nào và phải nâng cao ý thức tự phòng ngừa cho bản thân.