Cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA: Transient Ischemic Attack) là một giai đoạn tạm thời của các triệu chứng tương tự như đột quỵ. TIA thường chỉ kéo dài vài phút và không gây ra tổn thương vĩnh viễn nên có thể xem là một cảnh báo. Khoảng 1 trong 3 người bị TIA cuối cùng sẽ bị đột quỵ, với khoảng một nửa xảy ra trong vòng một năm sau TIA. Có thể nói đột quỵ TIA luôn rình rập để phá hủy sức khỏe chúng ta.

1. Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ TIA

Đột quỵ TIA có cùng nguồn gốc với đột quỵ do thiếu máu cục bộ, loại đột quỵ phổ biến nhất. Trong một cơn đột quỵ do thiếu máu cục bộ, cục máu đông sẽ chặn nguồn cung cấp máu cho một phần của não. Trong TIA, không giống như đột quỵ, sự tắc nghẽn diễn ra trong thời gian ngắn và không có tổn thương vĩnh viễn.

Nguyên nhân cơ bản của TIA thường là do sự tích tụ của các chất béo có chứa cholesterol được gọi là mảng xơ vữa trong động mạch hoặc một trong các nhánh cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho não.

Mảng xơ vữa có thể làm giảm lưu lượng máu qua động mạch hoặc dẫn đến sự phát triển của cục máu đông. Cục máu đông di chuyển đến động mạch cung cấp máu cho não từ một phần khác của cơ thể, phổ biến nhất là từ tim, cũng có thể gây ra TIA.

2. Triệu chứng của đột quỵ TIA là gì?

Cơn thiếu máu não thoáng qua thường kéo dài vài phút. Hầu hết các dấu hiệu và triệu chứng biến mất trong vòng một giờ, mặc dù hiếm khi các triệu chứng có thể kéo dài đến 24 giờ. Các dấu hiệu và triệu chứng của TIA giống với những triệu chứng được phát hiện sớm trong cơn đột quỵ và có thể bao gồm khởi phát đột ngột:

• Yếu, tê hoặc liệt ở mặt, cánh tay hoặc chân, thường ở một bên cơ thể
• Nói lắp hoặc thay đổi giọng nói hoặc lời nói khó hiểu.
• Mù một hoặc cả hai mắt hoặc nhìn đôi
• Chóng mặt hoặc mất thăng bằng hoặc phối hợp

Bạn có thể có nhiều hơn một TIA, và các dấu hiệu và triệu chứng tái phát có thể giống hoặc khác nhau tùy thuộc vào khu vực nào của não có liên quan.

3. Các yếu tố nguy cơ của đột quỵ TIA cần lưu ý

3.1. Các yếu tố nguy cơ không thể thay đổi

• Tiền sử gia đình: Nguy cơ mắc đột quỵ có thể lớn hơn nếu một trong những thành viên trong gia đình bị TIA hoặc đột quỵ.
• Độ tuổi: Nguy cơ đột quỵ tăng lên theo tuổi, đặc biệt là sau 55 tuổi.
• Giới tính: Đàn ông có nguy cơ bị TIA và đột quỵ cao hơn.
• Cơn thiếu máu não thoáng qua trước đó: Khả năng bị đột quỵ tăng lên khi bệnh nhân có một hay nhiều cơn TIA trước đó
• Bệnh hồng cầu hình liềm: Đột quỵ là một biến chứng thường gặp của bệnh hồng cầu hình liềm. Một tên gọi khác của rối loạn di truyền này là bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm. Các tế bào máu hình lưỡi liềm mang ít oxy hơn và cũng có xu hướng mắc kẹt trong thành động mạch, cản trở lưu lượng máu đến não. Tuy nhiên, với việc điều trị bệnh hồng cầu hình liềm đúng cách, bạn có thể giảm nguy cơ bị đột quỵ.

3.2. Các yếu tố nguy cơ có thể kiểm soát được

• Chủ động kiểm tra: thường xuyên kiểm tra tổng quát và tầm soát định kỳ để sớm phát hiện và xử lý mầm mống bệnh
• Lựa chọn phong cách sống lành mạnh: hạn chế bia rượu và các chất kích thích; luyện tập thể dục thể thao đều đặn; cân bằng chế độ học tập, làm việc và nghỉ ngơi để có được sức khỏe tốt nhất

Đột quỵ TIA hay cơn thiếu máu não thoáng qua là một cảnh báo, nghĩa là người bệnh có khả năng bị đột quỵ trong tương lai vì vậy cần điều trị sớm có thể giúp phòng ngừa đột quỵ. Nếu bạn nghĩ bạn hoặc người thân bị cơn thiếu máu não thoáng qua nhưng các triệu chứng đã biến mất thì vẫn cần phải đi khám sức khỏe để có cách phòng ngừa đúng. Đặc biệt, tầm soát đột quỵ đang là phương pháp được chuyên gia y tế đánh giá cao, bạn có thể tham khảo các gói đột quỵ tại Phòng khám Đa khoa Sakura để chủ động bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.